ചിറക്കുക്കൾ ഉള്ള ദിനോസർ

Image credit: Chuang Zhao.
 
പക്ഷികളെ പോലെ ചിറക്കുക്കൾ ഉള്ള പുതിയ ദിനോസറിനെ കണ്ടെത്തി en:Zhenyuanlong suni.
ചിറക്കുകൾ ഉണ്ടെക്കിലും ഇവയ്ക്ക് പറക്കാൻ സാധ്യമല്ലായിരുന്നു എന്നാണ് അനുമാനം.

വെലോസിറാപ്റ്ററിനോടാണ് കൂടുതൽ സാമ്യം ഇവയ്ക്ക് . ഡ്രോമയിയോസോറിഡ് തേറാപോഡ് വിഭാഗത്തിൽപ്പെടുന്ന ഈയിനം ദിനോസറുകൾ ഏകദേശം 83 മുതൽ 70 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് അതായത് ക്രാറ്റേഷ്യസ് യുഗത്തിന്റെ ഉത്തരഘട്ടത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്നവയാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

Zhenyuanlong (meaning "Zhenyuan's dragon", from Chinese Pinyin 龙 lóng "dragon") is a genus of dromaeosaurid dinosaur from the Yixian Formation of Liaoning, China. It lived during the Aptian age of the early Cretaceous period, approximately 125 million years ago. It is known from a single specimen belonging to the species Zhenyuanlong suni. This type specimen preserved a nearly complete skeleton that contains traces of feathers, including long tail feathers and large wings. In addition to further complicating diversity of Liaoning dromaeosaurids, this specimen provides the first evidence of well-developed pennaceous feathers in a large, non-flying dromaeosaur, raising the question of what function such wings would serve.

Brainfever bird (Hierococcyx varius)

പ്രാപിടിയൻ പക്ഷിയോട് ഏറെ സാമ്യമുള്ള ഇവയ്ക്ക് തകിട്ടുകലർന്ന ചാരനിറമാണ്. വേനൽ കാലമാകുമ്പോൾ എപ്പോഴും ബഹളം വച്ച് നടക്കുന്ന കുയിലാണിത്. രിറ്റി-രിറ്റി-രിറ്റി, പിപ്പീയാ-പിപ്പീയാ എന്നിങ്ങനെയാണ് പേക്കുയിലിന്റെ പാട്ട്. പിപ്പീയാ എന്നത് കിഴക്കേ വാ എന്നാണെന്നും ചിലർ പറയാറുണ്ട്. രാവും പകലും ശബ്ദമുണ്ടാക്കുന്നത് കൊണ്ടാവണം പേക്കുയിൽ എന്ന് വിളിയ്ക്കാൻ കാരണം. പൂത്താങ്കിരി, കരിയിലക്കിളി എന്നീ പക്ഷികളുടെ കൂടുകളിലാണ് പേക്കുയിൽ മുട്ടയിടുന്നത്. പേക്കുയിലിന്റെ കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ നിറം മുതിർന്നവരുടേതിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്ഥമായിരിക്കും. ഷിക്രാക്കുയിൽ എന്നും ഇതിന് പേരുണ്ട്.

പേക്കുയിലിന്റെ പാട്ട്
Time: Night 11.00pm to 1.00am
Month: December
Location: Kozhikode.,Thottumukkam (part of western ghats)

പുതിയ തത്ത ചുണ്ടൻ ദിനോസർ

തത്തകളുടെ പോലെ ഉള്ള ചുണ്ടുകൾ ഉള്ള സെറാടോപിയ ദിനോസറിന്റെ പുതിയ ഉപവിഭാഗത്തെ കാനഡയിൽ കണ്ടെത്തി en:Regaliceratops peterhewsi.

സെറാടോപിയ അഥവാ സെറാടോപ്‌സിയാ 

സസ്യഭോജികളായവയും, തത്തകളുടെ പോലെ ഉള്ള ചുണ്ടുകൾ ഉള്ളതുമായ ഒരു വിഭാഗം ദിനോസറുകൾ ആണ് സെറാടോപിയ അഥവാ സെറാടോപ്‌സിയാ . ഇവയുടെ ആദ്യം രൂപം വരുന്നത് ട്രയാസ്സിക് യുഗത്തിന്റെ അന്ത്യത്തിലാണ് (161 .0 ± 2.0 മയ). കൃറ്റേഷ്യസ്‌ കാലത്തോടെ നോർത്ത് അമേരിക്ക , യൂറോപ്പ് ഏഷ്യ ഇവിടങ്ങളിൽ ഇവ പ്രധാനപെട്ട ഒരു ദിനോസർ വർഗ്ഗമായി മാറി എന്നാൽ 65 ദശ ലക്ഷം വർഷം മുൻപ്പ് ദിനോസറുകൾ വംശം അന്യം നിന്നു പോയ കേ-ടി വംശനാശം ഇവയ്ക്കും അന്ത്യം കുറിച്ചു.

ദിനോസറുകളിൽ തലയോട്ടിയുടെ പ്രതേകത കൊണ്ട് എളുപ്പം തിരിച്ചറിയാവുന്ന ഒരു വിഭാഗം ആണ് ഇവ . ഫ്രിൽ എന്ന മുഖത്തിനു ചുറ്റും ഉള്ള അസ്ഥിയുടെ ആവരണവും പ്രതേകതയാണ് . വർഗ്ഗത്തിന്റെ മറ്റ് ഒരു ജീവി വർഗത്തിലും കാണാത്ത രോസ്ട്രൽ ബോൺ എന്ന പേരിൽ അറിയപെടുന്ന എല്ല് ഇവയ്ക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നു, വായക്ക് ഇവയ്ക്കു തത്തമ്മയുടെ ചുണ്ടിന്റെ രൂപം നല്ക്കിയിരുന്നത്‌ ഈ എല്ല് ആണ് .

a new genus and species of ceratopsid (horned dinosaur) that lived during the Cretaceous period, about 68 million years ago.

  Whats interesting about it ?

• •A new horned dinosaur, Regaliceratops, is described based on a nearly complete skull
• •It exhibits large nasal and small postorbital horns, and large frill epiossifications
• •A derived chasmosaurine, the new animal shows centrosaurine-like display features
• •Evidence for evolutionary convergence in horned dinosaur display is documented

The nearly intact skull of Regaliceratops peterhewsi was discovered by Calgary resident Peter Hews, a geologist in the petroleum industry, in southeastern Alberta in 2005.

Regaliceratops is a genus of herbivorous ceratopsid dinosaur that lived during the late Cretaceous period, about 68 million years ago (Mya) in what is now Canada.
Closely related to Triceratops, Regaliceratops was named for its plated frill, which its describers thought looked somewhat like a crown. In 2005, geologist Peter Hews discovered a skull at the Oldman River in Alberta. The fossil was secured by a team of the Royal Tyrrell Museum. The specimen was given the nickname "Hellboy" for its horns and the difficulty of removing it from the matrix.
In 2015, Caleb Marshall Brown and Donald Henderson named and described the type species Regaliceratops peterhewsi. The generic name combines Latin regalis, "royal", a reference to both the crown-shaped neck shield and the "Royal" Tyrrell, with a Greek keras, "horn", and ops, "face". The specific name honours Hews.
The holotype, TMP 2005.055.0001, was found in a layer of the St. Mary River Formation dating from the middle Maastrichtian, about 68 million years old. It consists of a rather complete skull of which the snout bone, the rostral, is lacking. The skull has been deformed by compression and its rear and underside are obscured by matrix.
Regaliceratops was about five metres long, with an estimated weight of 1.5 tonnes.

Carnufex carolinensis

A new species of prehistoric crocodile that dates back 231 million years ago (Carnian stage of the Triassic period) has been identified by a team of paleontologists led by Dr Lindsay Zanno of North Carolina State University and the North Carolina Museum of Natural Sciences.

This newly discovered crocodilian ancestor may have filled one of North America’s top predator roles before dinosaurs arrived on the continent. Carnufex carolinensis, or the “Carolina Butcher,” was a 9-foot long, land-dwelling crocodylomorph that walked on its hind legs and likely preyed upon smaller inhabitants of North Carolina ecosystems such as armored reptiles and early mammal relatives.
Triassic predatory guild evolution reflects a period of ecological flux spurred by the catastrophic end-Permian mass extinction and terminating with the global ecological dominance of dinosaurs in the early Jurassic. In responding to this dynamic ecospace, terrestrial predator diversity attained new levels, prompting unique trophic webs with a seeming overabundance of carnivorous taxa and the evolution of entirely new predatory clades. Key among these was Crocodylomorpha, the largest living reptiles and only one of two archosaurian lineages that survive to the present day. In contrast to their existing role as top, semi-aquatic predators, the earliest crocodylomorphs were generally small-bodied, terrestrial faunivores, occupying subsidiary (meso) predator roles. Here we describe Carnufex carolinensis a new, unexpectedly large-bodied taxon with a slender and ornamented skull from the Carnian Pekin Formation (~231 Ma), representing one of the oldest and earliest diverging crocodylomorphs described to date. Carnufex bridges a problematic gap in the early evolution of pseudosuchians by spanning key transitions in bauplan evolution and body mass near the origin of Crocodylomorpha. With a skull length of >50 cm, the new taxon documents a rare instance of crocodylomorphs ascending to top-tier predator roles in the equatorial regions of Pangea prior to the dominance of dinosaurs.

Reference:
“Early crocodylomorph increases top tier predator diversity during rise of dinosaurs”
DOI: 10.1038/srep09276
Authors: Lindsay Zanno, Susan Drymala, NC State University and the NC Museum of Natural Sciences; Vincent Schneider, NC Museum of Natural Sciences; Sterling Nesbitt, Virginia Polytechnic Institute

Qijianglong guokr

A team of paleontologists from Japan, China and Canada has described a new genus and species of sauropod dinosaur that lived during the Upper Jurassic epoch, approximately 160 million years ago.

The new dinosaur, named Qijianglong guokr (means Dragon of Qijiang), belongs to Mamenchisauridae, a family of dinosaurs known for their extremely long necks sometimes measuring up to half the length of their bodies.
The neck vertebrae and the head of the dinosaur were found near Qijiang, Chongqing Municipality, southern China.
“It is rare to find a head and neck of a long-necked dinosaur together because the head is so small and easily detached after the animal dies,” said Tetsuto Miyashita, a PhD student at the University of Alberta and a co-author of the paper published in the Journal of Vertebrate Paleontology.
Qijianglong guokr was about 15 meters in length. It had neck vertebrae that were filled with air, making the neck relatively lightweight despite its enormous size.
Interlocking joints between the vertebrae also indicate a surprisingly stiff neck that was much more mobile bending vertically than sideways, similar to a construction crane.
“Qijianglong guokr is a cool animal. If you imagine a big animal that is half-neck, you can see that evolution can do quite extraordinary things,” Miyashita said.
Mamenchisaurids are only found in Asia, but the discovery of Qijianglong guokr reveals that there could be as many differences among mamenchisaurids as there are between long-necked dinosaurs from different continents.
“Qijianglong guokr shows that long-necked dinosaurs diversified in unique ways in Asia during Jurassic times – something very special was going on in that continent. Nowhere else we can find dinosaurs with longer necks than those in China. The new dinosaur tells us that these extreme species thrived in isolation from the rest of the world,” Miyashita said.
“Mamenchisaurids evolved into many different forms when other long-necked dinosaurs went extinct in Asia. It is still a mystery why mamenchisaurids did not migrate to other continents.”
It is possible that the dinosaurs were once isolated as a result of a large barrier such as a sea, and lost in competition with invading species when the land connection was restored later.
The skeleton of Qijianglong guokr is now housed in a local museum in Qijiang.

Reference :
Lida Xing et al. A new sauropod dinosaur from the Late Jurassic of China and the diversity, distribution, and relationships of mamenchisaurids. Journal of Vertebrate Paleontology, published online: January 26, 2015; doi: 10.1080/02724634.2014.889701

Caiuajara dobruskii

Caiuajara Temporal range: Late Cretaceous, 85Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
Holotype skull
Scientific classification
Kingdom:	Animalia
Phylum:	Chordata
Order:	†Pterosauria
Family:	†Tapejaridae
Genus:	†Caiuajara Manzig et al., 2014
Type species
†Caiuajara dobruskii Manzig et al. 2014

 

Caiuajara dobruskii: New Pterosaur Species Discovered in Brazil

an extinct genus of tapejarid pterosaur from the Late Cretaceous of Brazil. It is known from a single type species, '''''Caiuajara dobruskii'''''.

  

Caiuajara dobruskii lived in what is today southern Brazil between 94 and 72 million years ago, in the Cretaceous period.

This reptile was gregarious, living in colonies, and most likely precocial, being able to fly at a very young age.
The fossil bones of Caiuajara dobruskii were collected from the Goio-Erê Formation in the southern Brazil’s state of Paraná.
They belonged to at least 47 individuals ranging from young to adult, with wing spans from 0.65 to 2.35 m.
Several anatomical features show that Caiuajara dobruskii belongs to Tapejaridae, a clade of toothless pterodactyloid pterosaurs.

ദിനോസർ

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം [പ്രദർശിപ്പിക്കുക]

ദിനോസറുകൾ Temporal range: അന്ത്യ ട്രയാസ്സിക്—സമീപസ്ഥം, 231.4–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N പിൻതുടർച്ച ടാക്സോൺ ആയ പക്ഷികൾ ഇന്നും ജീവിക്കുന്നു
Mounted skeletons of various dinosaurs, each from a different group. Clockwise from top-left are skeletons of: Tyrannosaurus, a predatory theropod; Diplodocus, a large sauropod; Parasaurolophus, a duck-billed ornithopod; Deinonychus, a bird-like dromaeosaurid; Protoceratops, an early ceratopsian; and Stegosaurus, a plated thyreophoran.
ശാസ്ത്രീയ വർഗ്ഗീകരണം
Kingdom:	ജന്തു
Phylum:	കോർഡേറ്റ്
Branch:	Avemetatarsalia
Clade:	Dinosauriformes
Clade:	Dinosauria Owen, 1842
Orders and suborders
†Ornithischia †Ornithopoda †Thyreophora †Marginocephalia Saurischia †Sauropodomorpha Theropoda (including Aves)

ദിനോസൌറിയ എന്ന ജീവശാഖയിലെ പലതരത്തിലുള്ള ഒരു കൂട്ടം ജീവികളാണു ഡൈനസോറുകൾ അഥവാ ദിനോസറുകൾ. ദിനോസറുകൾ ഭുമിയിൽ ആവിർഭവികുനത് ഏകദേശം 230 ദശ ലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്കു മുൻപ് അന്ത്യ ട്രയാസ്സിക് കാലത്ത് ആണ് . തുടക ജുറാസ്സിക് കാലം തൊട്ടു അന്ത്യ ക്രിറ്റേഷ്യസ് വരെ ഭൂമിയിൽ ഏറ്റവും പ്രാതിനിധ്യം ഉള്ള ജീവിയും ദിനോസറുകൾ ആയിരുന്നു. എന്നാൽ അന്ത്യ ക്രിറ്റേഷ്യസ് കാലത്ത് സംഭവിച്ച ഭൂമിയുടെ ചരിത്രം കണ്ട ഒരു വലിയ വംശനാശത്തിൽ (കേ - ടി വംശനാശം) അന്ന് ജീവിച്ചിരുന്ന മിക്ക ദിനോസർ വർഗ്ഗങ്ങളും നശിച്ചു. ഫോസ്സിൽ തെളിവുകൾ സൂചിപിക്കുന്നത് ജുറാസ്സിക്‌ കാലഘട്ടത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന തെറാപ്പോഡ എന്ന വിഭാഗം ദിനോസറുകളിൽ നിന്നും ആണ് പക്ഷികൾ പരിണാമം പ്രാപിച്ചത് എന്ന്. ഇന്ന് പക്ഷികളെ ദിനോസറുകളുടെ പിൻ‌ഗാമികളായ ഏകവംശമായി തരം തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. 66 ദശ ലക്ഷം വർഷം മുൻപ്പ് നടന്ന വംശനാശത്തിൽ നിന്നും കുറച്ച് പക്ഷികൾ രക്ഷപെട്ടു അവ ഇന്നും ദിനോസറുകളുടെ പരമ്പരയിലെ കണ്ണികളായി ജീവിക്കുന്നു. .^[1]
വർഗ്ഗം , രൂപം , ആകൃതി ,ജീവിച്ചിരുന്ന പരിതഃസ്ഥിതി എല്ലാം കൊണ്ടും വ്യതസ്തമായ ജീവികൾ ആയിരുന്നു ദിനോസറുകൾ. ഫോസ്സിൽ തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പാലിയെന്റോളോജിസ്റ്റ്‌മാർ ഇവയെ അഞ്ഞൂറിൽ പരം ജെനുസുകൾ ആയും ,^[2] ആയിരത്തിൽ പരം ഉപവർഗ്ഗം ആയും തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. എല്ലാ വൻകരകളിൽ നിന്നും ദിനോസറുകളുടെ ഫോസ്സിൽ കിട്ടിയിടുണ്ട്.
ഭീകരനായ പല്ലി എന്ന് അർഥം വരുന്ന ദിനോസർ എന്ന പേര് തെറ്റിധാരണ ഉണ്ടാക്കുന്നതാണ് കാരണം ദിനോസറുകൾ പല്ലികൾ അല്ല മറിച്ചു അവ ഉരഗങ്ങളുടെ ഒരു വ്യത്യസ്ത വർഗ്ഗം ആയിരുന്നു , ഉരഗങ്ങളിൽ കാണുന്ന സ്വാഭാവികമായ സവിശേഷങ്ങൾ പല ദിനോസറുകളിലും കാണാൻ സാധിക്കില്ല ,ഉരഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് മിക്ക ദിനോസറുകൾക്കും നിവർന്നു നിൽകാൻ സാധിക്കുമായിരുന്നു. ഇത് കൂടാതെ പല പുരാതന ജീവികളെയും പ്രതേക്കിച്ച് മോസസോറുകൾ ,ഇക്തിയോസൗർ, ടെറാസോറസ്, പ്ലെസിയോസൗർ ,ഡൈമെട്രോഡോൺ എന്നിവയെയും ദിനോസറുകളായി തെറ്റിധരിച്ചിരുന്നു,

ഉള്ളടക്കം 1 പേരിനു പിന്നിൽ 2 ചരിത്രം 3 വലിപ്പം 4 ഭക്ഷണം 4.1 മാംസഭോജികളായ ചില ഡൈനസോറുകൾ 4.2 സസ്യഭോജികളായ ചില ഡൈനസോറുകൾ 4.3 പറക്കുന്ന ഡൈനസോറുകൾ 5 സാംസ്ക്കാരികം 6 ഇതും കാണുക 7 അവലംബം 8 കൂടുതൽ വായനക്ക് 9 പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

പേരിനു പിന്നിൽ

ഇംഗ്ലീഷ്‌ പാലിയെന്റോളോജിസ്റ്റായ റിച്ചാർഡ്‌ ഒവൻ1840-ലാണു ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷയിലെ ഭീകരനായ എന്നർത്ഥമുള്ള ദെയ്നോസ് എന്ന പദവും പല്ലി (ഉരഗം) എന്നർത്ഥമുള്ള സൗറോസ് എന്ന പദവും കൂട്ടിച്ചേർത്ത് ഡൈനസോർ എന്ന പേരുണ്ടാക്കിയത്.

ചരിത്രം

ദിനോസാറുകൾ ആർക്കോസാറുകളിൽ നിന്നും ആവിർഭവിച്ചത് ഏകദേശം 230 ദശ ലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്കു മുൻപേ മദ്ധ്യ-അന്തിമ ട്രയാസ്സിക്‌ കാലഘട്ടത്തിൽ ആണ്. ^[3][4]. ഭുമിയിലെ 95% ജീവികളും നശിച്ച പെർമിയൻ-ട്രയാസ്സിക് വംശനാശത്തിനു ശേഷം ഏകദേശം 20 ദശ ലക്ഷം വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞാണ് ഇത്. റേഡിയോ പഴക്കനിർണ്ണയം വഴി മനസിലാക്കുന്നത്‌ ഇയോറാപ്റ്റർ ഫോസ്സിലുകൾ ഈ കാലയളവിൽ നിന്നും ആണ് എന്നാണ്. പാലിയെന്റോളോജിസ്റ്റ്‌കൾ അനുമാനിക്കുനത് എല്ലാ ദിനോസറുക്കളുടെയും പൂർവികർ ഇയോറാപ്റ്റർകളെ പോലെ ആയിരിക്കും എന്നാണ് , ഇത് ശരിയാണെങ്കിൽ ആദ്യ ദിനോസറുകൾ ചെറിയ ഇരു കാലികൾ ആയ മാംസഭോജികൾ ആയിരുന്നിരിക്കണം.
ട്രയാസ്സിക്, ജുറാസ്സിക്‌, കൃറ്റേഷ്യസ്‌ എന്നീ മൂന്നു പ്രധാന കാലഘട്ടങ്ങളിലാണു ഡൈനസോറുകൾ നിലനിന്നിരുന്നത്.
ട്രയാസ്സിക് (25 കോടി വർഷം മുമ്പേ മുതൽ 20 കോടി വർഷം വരെ) ജുറാസ്സിക്‌ (20 കോടി വർഷം മുമ്പേ മുതൽ 14.5 കോടി വർഷം വരെ) കൃറ്റേഷ്യസ്‌ (14.5 കോടി വർഷം മുമ്പേ മുതൽ 6.5 കോടി വർഷം വരെ)
ഇവ നാമാവശേഷമായതിനെക്കുറിച്ചു പല സിദ്ധാന്തങ്ങളും നിലവിലുണ്ട്‌ - ഉൽക്കകൾ പതിച്ചതുകൊണ്ടോ അഗ്നിപർവതസ്ഫോടനത്താലോ ഭൂമിയിലുണ്ടായ മാറ്റങ്ങളാണു ഡൈനസോറുകളുടെ നാശത്തിനു കാരണമെന്നാണു കരുതപ്പെടുന്നത്. ഇന്ന് ഭൂമിയിൽ കാണപ്പെടുന്ന പക്ഷികളുടെ മുൻ ഗാമികളാണു ഡൈനസോറുകൾ.

ദിനോസാറുകളുടെ പരിണാമം

വലിപ്പം

രേഖപ്പെടുത്തിയതിൽവച്ച് ഏറ്റവും ഭാരമുള്ളതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളവ ആംഫിസെലിയസ് (122.4 ടൺ ), ആർജെന്റീനോസോറസ്‌ (73 - 88 ടൺ ) എന്നിവയാണ്‌. ഏറ്റവും നീളം കൂടിയവ ആംഫിസെലിയസ് : 40 - 60 മീറ്റർ (131–198 ft), സൂപ്പർസോറസ്‌ : 33 മീറ്റർ എന്നിവയുമാണ്‌. ഏറ്റവും ഭാരം കുറഞ്ഞവയിൽ ആഞ്ചിയോർനിസ് (110 ഗ്രാം ), എപിഡെക്സിപ്റ്റെറിക്സ് (164 ഗ്രാം ) എന്നിവയും ഏറ്റവും നീളം കുറഞ്ഞവയിൽ എപിഡെക്സിപ്റ്റെറിക്സ് 25 സെന്റിമീറ്റർ , ആഞ്ചിയോർനിസ് 34 സെന്റിമീറ്റർ എന്നിവയും ഉൾപ്പെടുന്നു.

Scale diagram comparing the largest known dinosaurs in five major clades and a human

ഭക്ഷണം

ചില ഡൈനസോറുകൾ സസ്യഭോജികളും ചിലവ |മാംസഭോജികളും മറ്റു ചിലവ മിശ്രഭോജികളും ആയിരുന്നു.

മാംസഭോജികളായ ചില ഡൈനസോറുകൾ

• റ്റി റക്സ്‌ - റ്റിറാനോസാറസ്‌ റക്സ്‌
• വെലോസിറാപ്റ്റർ
• സ്പൈനോസോറസ്‌ - ഏറ്റവും വലിയ മാംസഭോജിയായ ഡൈനസോർ
• ജിഗാനോടോസോറസ്‌

സസ്യഭോജികളായ ചില ഡൈനസോറുകൾ

• ബ്രാക്കിയോസോറസ്‌
• ഡിപ്ലോഡൊക്കസ്‌
• ആർജെന്റീനോസോറസ്‌
• സൂപ്പർസോറസ്‌
• സ്റ്റെഗോസോറസ്‌
• ട്രൈസെറാടോപ്സ്

പറക്കുന്ന ഡൈനസോറുകൾ

അമാർ‌ഗസാറസ്

ആർകഇഒപ്റെയിക്സ്

ടെറാസോറസ് ദിനോസർ വർഗം ആണ് എന്ന് പല സ്ഥലങ്ങളിലും കാണാം എന്നാൽ ഇത് തെറ്റാണ് . ഇവ കേവലം പറക്കുന്ന ഉരഗവർഗ്ഗത്തിൽപ്പെട്ട ജീവികളാണു. പറക്കുന്ന ഒരു ഇനം ദിനോസർ ആർക്കിയോപ്റ്റെറിക്സ് ആണ് .^[5]

സാംസ്ക്കാരികം

സർ ആർതർ കൊനാൻ ഡോയലിന്റെ 1912-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ദ്‌ ലോസ്റ്റ്‌ വേൾഡ്‌, മൈക്കൽ ക്രൈറ്റൺന്റെ 1990-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ജുറാസ്സിക്‌ പാർക്ക്‌ എന്നീ കൃതികളിലും ജുറാസ്സിക്‌ പാർക്ക്‌ (യൂണിവേഴ്സൽ സ്റ്റുഡിയോസ്‌), ഡൈനസോർ (ഡിസ്നി) എന്നീ സിനിമകളിലും ബാർണി തുടങ്ങിയ റ്റീവീ സീരിയലുകളിലും ഡൈനസോറുകൾ കഥാപാത്രങ്ങളാണ്‌.

courtesy:ml